Off-grid wonen in Nederland, (hoe) kan dat?
Off-grid wonen in Nederland heb ik nog nooit gedaan, maar zoals je wellicht weet woon ik op dit moment* in een camper. Off-grid. Mét man en kind.
En hoewel het soms best een geregel is, en we soms opeens zonder gas of water zitten, biedt het ons ook enorm veel vrijheid.
Hoe we dat precies doen?
Elektriciteit wekken we op via een zonnepaneel op ons dak. We slaan de zonne-energie op in twee accu’s. Gas kopen we in flessen. Dat gebruiken we om te koken, en heel af en toe voor de kachel.
Water kopen we in grote flessen of we vullen onze 150 liter watertank. Het chemische toilet kunnen we legen op daarvoor aangewezen plekken. En het internet bereikt mijn laptop via een mobiele hotspot.
En het werkt echt goed zo! We leven nu natuurlijk wel onder de Spaanse zon, waardoor het stroom-opwek-gedeelte bijna nooit een probleem is.
Maar verder hadden we net zo goed ergens in een Noord-Hollands weiland kunnen staan. Wat het off-grid gedeelte betreft.
Maar kun je eigenlijk wel off-grid wonen in Nederland? Wat zijn de mogelijkheden, en wat zijn de regels rondom wonen? En is er eigenlijk wel genoeg zon?
*Inmiddels staat onze camper naast een volledig te renoveren herenboerderij in noordoost Groningen. Ik schreef er dit blog over, en hier deel ik over ons wel en wee.
Off-grid wonen in Nederland, kan dat?
Om meteen maar antwoord te geven: ja, dat kan!
Maar eenvoudig is het niet.
Woningen mogen namelijk op dit moment niet gebouwd worden zonder aansluitingen. En zomaar in een hutje op de hei gaan wonen mag ook niet. Of in een camper wonen, mag ook niet.
Officieel.
Want je kúnt natuurlijk wel prima in een camper wonen. Of in een hutje. Helemaal off-grid. Maar dat is een ander verhaal 🙂
Wat is off-grid wonen eigenlijk precies?
Off-grid wonen betekent dat je woning niet is aangesloten op de basisvoorzieningen elektriciteit, gas, water en riool. Soms betekent het ook dat er geen telefoonaansluiting en/of internetaansluiting is. Hierdoor ben je volledig onafhankelijk.
Waarom zou iemand zo willen wonen?
Het gevoel van vrijheid is wat een hoop mensen aantrekt in off-grid wonen.
Off-grid gaan wonen in Nederland is een optie wanneer je minder rekeningen wilt betalen, duurzamer wilt leven en dus een groter gevoel van vrijheid wilt ervaren.
Voor sommige mensen speelt ook mee dat ze hun geld niet naar grote energiemaatschappijen willen sturen.
Of niet gevonden willen worden. En, als je rekening houdt met een eventuele apocalyps, is off-grid gaan wonen een uitstekende voorbereiding.
Door off-grid te wonen
- belast je het milieu minder
- ben je goedkoper uit (mits je je verbruik er ook op aanpast)
- ervaar je meer vrijheid – geen contracten, geen verplichtingen
Klinkt best goed, toch?
Kan iedereen zomaar off-grid gaan wonen?
Als je in een gewoon huis woont, een appartement of een rijtjeshuis, dan lijkt het me vrij lastig om helemaal off-grid te gaan. De nuts aansluitingen heb je sowieso.
En om nou je gaskraan dicht te draaien en gasflessen te gaan halen.. Lijkt me niet handig. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat het niet kan he, in een appartement! Waar een wil is..
Als je in een huisje op een vakantiepark woont, of in een woonboot, in een tuinhuis, een yurt of een camper (etcetera), dan lijkt het mij wel iets makkelijker.
Wat moet er allemaal veranderen voor je off-grid bent?
- Elektra: je zult een zonnepaneel en accu(‘s) nodig hebben als je van plan bent om stroom te gaan verbruiken. Wij hebben een 160 Watt zonnepaneel en kunnen daarmee 1 laptop en 2 telefoons iedere dag opladen. Vaak hebben we nog meer stroom dan dat en kan ik tijdens het koken ook de staafmixer gebruiken. We hebben we ook iedere avond lampen aan. Maar in Spanje is er over het algemeen veel zon. Als we straks weer in Nederland zijn zal het misschien anders zijn.
- Verwarming: je kunt bijvoorbeeld overgaan op een houtkachel / pelletkachel. Dat vereist wel wat meer moeite dan je cv, maar het is wel stikromantisch. En de warmte die er af komt is niet te evenaren. Zo fijn.
- Koken: je kunt blijven koken op gas en gasflessen kopen, koken op houtgestookt vuur, of op inductie. De laatste optie is natuurlijk een stuk beter voor het milieu.
- Water verwarmen: dat kan met een geiser op gas, of elektrisch. Maar je kunt ook kiezen voor een zonneboiler (YES!).
- Drinkwater: drinkwater kun je natuurlijk kopen, of je kunt regenwater zuiveren om te drinken. Echt, lees hier maar. Of, als je geluk hebt kun je misschien wel een waterput aanleggen.
- Overig water: je kunt regenwater opvangen voor bijvoorbeeld de tuin. En wist je dat je ook je kleding kunt wassen met regenwater? Slim.
- Riolering: dat heb je normaal gesproken voor je toilet en je grijze water (afvalwater). Je toilet kan een compost toilet worden (DOEN!). En als je alleen maar eco middelen gebruikt om mee te wassen (de was, de afwas, en jezelf) en een helofytenfilter gebruikt dan kun je het water hergebruiken, voor de tuin bijvoorbeeld. Hoe dit precies werkt legt Rainproof hier goed uit.
- Afval: simpel. Van je groenafval maak je compost. Of je laat je varkentje alles opeten zodat hij compost voor je maakt. Een hoop is her te gebruiken, zoals glazen potten en plastic tassen. Het restafval breng je weg. En het plastic afval gebruik je hiervoor (ZO TOF, ik wil dit).
- Je verbruik: je accu(‘s) leveren misschien niet hetzelfde vermogen als een normaal stopcontact. En net zo lang warm douchen met een zonneboiler als met warm water uit een cv ketel, dat lukt ook niet iedere dag. Dus als je off-grid woont moet je soms een beetje zunig an doen 🙂
Regels rondom wonen in Nederland
In Nederland zijn er een hoop regels wat betreft wonen. Die staan opgetekend in het Bouwbesluit (vrij stoffige kost). Zo mag je in ieder geval niet wonen in iets dat niet officieel een woning is.
Zelfs een vakantiehuis valt hier al buiten, laat staan een tuinhuis of een camper. Dat is zo vanwege veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid en milieu.
Over het algemeen moet je in ieder geval aangesloten zijn op de Nutsvoorzieningen. Gemeentes zijn zelfs verplicht om voor een rioolaansluiting te zorgen.
Je kunt wel aanvragen of ze een uitzondering willen maken. De gemeente moet dan toestemming vragen bij de Provincie, die uiteindelijk bepaalt of je aangesloten wordt of niet.
Ook staat in het bouwbesluit dat een woning aangesloten moet zijn op gas en stroom – ook als je daarvan geen gebruik wilt maken.
Hoe kun je wél off-grid wonen in Nederland?
Er zijn wel mogelijkheden. Maar het zijn er niet zo veel. Je moet een beetje willen pionieren, als je in Nederland off-grid wilt wonen! Maar misschien is dat ook juist wel een van de leuke aspecten ervan.
Tiny house
Een Tiny House kun je zo (laten) bouwen dat je er helemaal off-grid in kunt wonen. Dan moet je natuurlijk nog wel een plek vinden om je Tiny House neer te zetten.
Op de website van Tiny House Nederland vind je een kaart met locaties waar je mogelijk zou kunnen wonen en welke initiatieven nog in ontwikkeling zijn. Sowieso de moeite waard om deze link even te volgen want ze hebben hun website net vernieuwd en er staat een hoop hele handige info op (en hij is erg mooi geworden)!
Tiny Findy is de Funda van de Tiny’s. Hier staan soms ook aangeboden stukjes land op waar je met je Tiny House mag wonen. Die zijn er altijd binnen no time weer af, er is veel vraag naar!
Camper of caravan
Ga (tijdelijk) met een camper of caravan op een seizoensplek van een mooie camping staan! Ook een goede manier om er achter te komen of het echt bij je past, dat hele off-grid wonen.
Of, ga reizen! Check voor inspiratie onze Instagram, waar ik over onze camperreis schrijf.
Huur een plekje bij een boer
Als je een plek zoekt voor je off-grid woning / camper / yurt / whatever, dan kun je bij boeren aankloppen die veel land hebben. Wie weet willen ze je er wel bij hebben!
Pas stap voor stap je huis aan
Dit is misschien makkelijker te realiseren als je een eigen woning hebt, en geen huurhuis. Maar ook bij een huurhuis zijn er opties. Wie weet vindt je huurbaas het wel een goed idee om zonnepanelen te plaatsen of regenwater op te gaan vangen voor het toilet.
Bouw een nieuw huis
En integreer alle off-grid opties die je maar wilt. Deze mensen in Groningen deden het ook!
Ken jij nog meer mogelijkheden om off-grid te wonen in Nederland? Laat het me weten (dat kan hieronder), dan neem ik ze op in deze lijst.
Hoe ik het voor me zie
Ik zou na ons camperavontuur graag wonen in een huisje op een groot stuk grond (update: moet je kijken waar we inmiddels terecht zijn gekomen). Of in een yurt, dat lijkt me ook heel cool. Of een omgebouwde oude schoolbus.
Mijn voorkeur zou uitgaan naar deels off-grid wonen, als dat huisje in Nederland staat. (Misschien telt dat niet, en ben je of wél off the grid, óf niet off the grid. En bestaat ‘deels off-grid niet’. Anyway.)
Dit is hoe ik dat voor me zie:
Zonnepanelen én een aansluiting op het net
Zodat we terug kunnen leveren. Dat bespaart een hoop geld in de zomer, en het is fijn voor de donkere maanden. In Nederland wek je in de winter waarschijnlijk niet iedere dag genoeg stroom op. Zelfs als je je leven er op aanpast zal er soms te weinig binnen komen.
Hout en een zonneboiler
Ik zou een hout- of pelletkachel in huis nemen voor de warmte. En ik zou wel willen koken op een houtgestookt vuurtje (update: missie geslaagd!), of een houtgestookte oven. Of inductie. Voor warm water gebruik ik het liefst een zonneboiler.
Water uit de kraan
Na zonder geleefd te hebben kan ik zeggen: stromend water is echt heel, heel fijn. Hoeft niet eens persé warm uit de kraan te komen, als het maar stroomt. Gedoe met jerrycans is prima als je reist, maar in een huisje wil ik niet zonder een werkende kraan.
Het liefste komt dat water uit een bron en pompen we dat naar de kraan, maar ik zou ook open staan voor het zuiveren van regenwater. Ben benieuwd of dat lukt. Er is in ieder geval genoeg 😉
Een riool is niet nodig
Eén woord: composttoilet. En Ecologisch.
Oke, dat zijn twee woorden.
Als je je grijze water niet vervuilt met chemicaliën en je het zuivert, dan kun je er gewoon je planten mee water geven.
En als je nou denkt van COMPOSTTOILET GATVER, houd dan m’n blog in de gaten want ik ga hier zéker iets over schrijven binnenkort. Ben ik namelijk heel enthousiast over. Dus. (Blog staat inmiddels online!)
Hoe denk jij over off-grid wonen?
Lijkt het je wat om off-grid te wonen? Ik ben heel benieuwd naar je mening hierover, en wat beweegredenen kunnen zijn om het wel/niet te willen.
Je kunt hieronder een berichtje achterlaten als je het leuk vindt. Of op Instagram! Leuk om je daar te spreken 🙂
Verder kletsen?
Op Instagram deel ik over ons leven in noordoost Groningen. Soms vanuit de camper, soms vanuit onze oude herenboerderij. Heel leuk als je me volgt (dat doe je hier) en me laat weten wat je van mijn blog vindt!
Mooi artikel!
Je schrijfstijl leest lekker weg en ik vind de vele linkjes fijn.
Smaakt naar meer!
Heerlijk om te lezen door je persoonlijke manier van schrijven… super handige en bruikbare informatie voor wie (deels) wil off-grid gaan of na het lezen juist niet 😉
Ben benieuwd naar je ervaring met het compost toilet …
Kijk uit naar je volgende blog
Thanks Wies!! X
Ook ik heb met mn dochter een off-grid campertje. Stroom wekken we zelf op. Regenwater gaat zelfs gefilterd zo onze watertank in.
Nu we een huisje hebben wil ik zo graag ook off-grid wonen. Dat lijkt door alle regels best lastig.
Ja dat is best lastig! Maar het wordt steeds makkelijker, gelukkig veranderen de regels steeds een beetje. Hoe ver zijn jullie al? Ben erg benieuwd! 🙂
Dank je wel (mam)! Lief!
Zijn er hier mensen die willen onderzoeken of het mogelijk is om samen een huis (boerderij?) te kopen, dus voor meerdere gezinnen of gezinsvormen. En dan het huis off the gridd omvormen. Ik wil heel graag verhuizen naar een bossige omgeving. Minder afhankelijkheid. Duurzaam wonen. Meer vrijheid.
Fantastisch idee, ik zit ook al langer met dit idee te spelen. Vooral in de huidige situatie
Ik doe mee! Met mijn vriend, stiefdochter 2 honden en pony 🙂
Klinkt als de droom van ons gezin. Zijn jullie inmiddels al begonnen met het onderzoeken van eventuele mogelijkheden? Wij hebben zeker interesse!
Ja, ik ben me aan t oriënteren wat er allemaal wel of niet mogelijk is. Nederland blijven? Buitenland in trekken? Samen iets kopen, bouwen? Ik hou alle opties open “;-)
Wij hebben sinds 6 jaar een woonboerderij in midden-groningen met een hectare grond en we zijn bezig om zoveel mogelijk zelfvoorzienend en ecologisch te worden. Nu onze kinderen de deur uit zijn willen we op termijn onderzoeken of we de boerderij kunnen splitsen om samen met gelijkgezinden zelfvoorzienendheid verder vorm te geven en initiatieven te ontplooien om onze prachtige plek te delen, wat inkomen te generen en elkaar te helpen in het aards te genieten en te wonen. Wij zijn zelf 51 en 57 jaar en denken in eerste instantie aan een stel/gezin in een andere levensfase, liefst die al wat kennis en ervaring op ecologisch en zelfvoorzienend gebied hebben.
Omdat we in dit plan een deel van onze privacy zullen opgeven is het heel belangrijk dat we een goede en duurzame klik hebben met evt. belangstellende. We hebben geen haast en gaan voor dit voortraject in alle vrijblijvendheid de tijd nemen.
Ik wil ook graag met man en kind uit ‘het systeem’, en zo zijn er meer in onze familie,)
We hebben niet als uitgangspunt om eco te leven maar onafhankelijk te zijn van het belastingstelsel. Volgens mij wordt je dan vanzelf eco… In de natuur leven, van de natuur! Maar wel met behoud van een eerlijk stukje vlees.
Zou graag eens willen komen kijken bij een community.
Me to!
Wauw Vera, wat mooi geschreven en super interessant blog! 🙂
Dank je wel Cees wat lief! X
Een hoop inspiratie opgedaan. Dank Vera. En wat vind je van een warmtepomp? Enjoy the journey!
Wat leuk om te lezen! Ik ga me inlezen wat betreft de warmtepomp, ben er eigenlijk niet bekend mee. Dank je wel! 🙂
Goeie blog Vera. Ik ga hem volgen.
Ik ontwikkel een ‘off-grid’ huis en wellicht heb je interesse om hierover te praten. Het lijkt aan te sluiten op jouw wensen.
Groet, Chris
http://www.rwav.eu
Wauw, wat mooi! Zijn de huisjes verplaatsbaar, of staan ze op een fundering? Ik ga volgen op Facebook, leuk!
Wij hebben een huis (van steen) gekocht en gaan nu duurzaam verbouwen. Maar willen uiteindelijk heel graag off-grid huis(jes) in de tuin. We zullen op een later moment nog eens uitgebreid kijken op de website! 🙂
Hoi, bedankt voor je site. Maar verdorie waar o waar? Ikzelf heb geen moeite om over de grenzen van ons overvol landje off grid te gaan bouwen. Tips…..iemand?
Och ja, lastig he! Wij hebben zelf ook gekeken naar het buitenland, maar volgens mij mag er nergens echt off-grid gebouwd en bewoond worden. Maar wellicht zijn er landen waar minder goed opgelet wordt dan hier bij ons. Ik weet wel van mensen die off-grid wonen bij iemand op het erf, bijvoorbeeld bij een boer. Dat lijkt vooralsnog in Nederland de beste optie! Succes 🙂
Den Helder! Mits je het kunt financieren.. Architect Häninen uit Baak is zeer goed op de hoogte van afwijkingen vwb bouwbesluit.
Heeft iemand een goede tip om met n nieuwbouwhuis of gris te kunnen wonen?
Installatie voor regenwater opslag en filter en pomp bijvoorbeeld?
Hout CV kachel en zonnepanelen met accu heb ik al aangedacht.
Maar koken op hout, wie doet dat in zijn huis?
Volgens mij kom je al een heel eind met het gebruiken van regenwater en het filteren ervan voor drinkwater, en met de zonnepanelen. Voor warmte kun je een Rocket Stove overwegen, die is milieuvriendelijker en heeft een hoger rendement dan andere houtkachels. Je kunt er ook op koken, maar dan moet je je kookgewoontes er wel op aanpassen. Als je gewend bent te koken op een zespits gasfornuis dan wordt het misschien nogal een omschakeling, maar als je fan bent van eenpans gerechten / stoofpotten etc. dan zou je volgens mij een heel eind moeten komen 🙂 Deze blog van Marjolein in het Klein gaat over de Rocket Stove.
Vriend van mij heeft een palletfornuis. Volgens hem geweldig. Je verwarmt er zelfs een groot gedeelte van je huis mee.
Gr Henk
Daar kijken wij toevallig ook naar! Lijkt ons wel wat! 🙂
hallo klinkt leuk en werkt goed ik woon nu 2 jaar in een camper (vrachtwagen )
waarvan 1 jaar compleet of grid zelf voorziend heb 7 zonnepanelen van 180 watt 4x accu van 230 watt en windmolen van 400 watt waterzuivering op regenwater en verbranding toilet cinderella basic wat perfect werkt hsta op 1000 m2 grond in de bos van kennis tv op tel en op tv van kpn digitenne en internet en tv via hotspot en thetering met duur kpn abonnement dus ben nerens van afhankelijk en heb diesel stand kachel wat me deze maand 80 euro aan brandstof kost ik kook nooit maar heb mobiel gasstel op diesel 2 pits en aangepaste senseo nog maar 900 watt ook heb ik magnetron en airfrier aangepaste wasmachine en droger en red mij prima zonder hulp van anderen hep soms nog veel stroom over dus mensen het kan makkelijk
Ha Jan, dank voor je reactie! Wat tof dat je in een omgebouwde vrachtwagen woont. Dank voor al je tips, hartstikke handig!
Hi, Superleuk dat je in een vrachtwagen woont. Ik heb de wens al heel lang om in een busje ofzo te gaan wonen. Maar mijn vraag is daarom, hoe regel je t met adres? Je moet in NL een adres hebben en bij een ander ingeschreven worden gaat belastingtechnisch problemen geven….Alleen postadres is volgens mij niet meer mogeijk. Vandaar dat ik dit graag wil weten hoe je dat dan opgelost hebt. aangezien je je bank toch nodig hebt. dank lvast voor je antwoord, Inge
Bedankt voor alle info,
Vaagje:ik ben benaderd om in mijn bos,ik woon daar zelf ook,permanent, een stacaravan (off grid) te plaatsen,mag dat zomaar? Of moet ik dat aanvragen bij de gemeente?
Hi Yvonne! Wat geweldig dat je in een bos woont! Voor zover ik weet heb je voor een stacaravan een vergunning nodig maar voor een caravan op wielen niet. Maar wellicht is het per gemeente verschillend, dat weet ik niet. Op de website van je gemeente zou een onderdeel ‘vergunningen’ moeten zijn, daar kun je waarschijnlijk vinden wat zonder vergunning is toegestaan en wat je aan moet vragen. Succes! Groeten, Vera
Dank voor het stukje!
Het afgelopen jaar kook ik voornamelijk solar in Nederland. Het is prima te doen, en maakt de verbinding met de zon wat sterker. Ik raad solar cooking zeker aan.
“Koken: je kunt blijven koken op gas en gasflessen kopen, koken op houtgestookt vuur, of op inductie. De laatste optie is natuurlijk een stuk beter voor het milieu.”
Voor verwarming is thermal mass interessant,
Voor water is Grey water systems interessant en voor riool Black water systems.
Wat interessant, dank je wel! Ik ga er zeker naar kijken!
Ik zou ook graag off grid gaan..
Leuke blog ik zag alleen een typo rechts op je pagina waar je over jezelf schrijft. “Sinds oktober woon samen met mijn man en dochter”
Volgens mij mis ben je daar het woord IK vergeten
Dank je wel!
Ik realiseer me pas sinds een jaar dat ik eigenlijk off-grid wil wonen. Vóór die tijd heb ik me jaren af zitten vragen wat voor werk ik eigenlijk heel graag zou willen doen en altijd kwam ik op het antwoord: niets. Niet dat ik niet wil werken, maar ik wil niet meer in loondienst. Dus, eigen bedrijf? Maar dan nog zou ik te maken hebben met een Big Brother die alles in de gaten houdt.
Ik ben de laatste maanden wat meer gaan onderzoeken over het geldsysteem en hoe dat ontstaan is en ben me eigenlijk rotgeschrokken.
Nu ben ik min of meer kleine voorbereidingen aan het doen om inderdaad off-grid te kunnen; aanschaffen van goede gereedschappen zijn de makkelijke dingen. ”Survival skills” opdoen is wat moeilijker als je een flatje hebt en geen tuin. En met een balkon van 1 bij 3 meter op het noord-westen is ook zeker niet ideaal. Ik weet dat ik mijn eigen groenten zou kunnen groeien als ik maar de grond had om dit te doen. Volkstuintjes hebben een wachtlijst en ondertussen wordt het grasveld achter en voor mijn flat volgepoept door honden die 5 minuten uitgelaten worden door verveelde luie mensen…
Wat ik wil: een bunker, of een stuk land waarop ik mijn huisje kan bouwen. Een tuintje voor voedselverbouw en een werkplaats waar ik mijn eigen meubels kan maken. Misschien wat kippen, een hond of een kat. Hoe meer hoe beter, maar goed, laten we het langzaam opbouwen. Als ik wil kan ik nu mijn eigen brood bakken, mijn eigen hummus en groenteburgers maken en mijn eigen kleding maken. Maar met een fulltime baan is dat soms moeilijk. Persoonlijk ben ik ontzettend bang voor een social credit system wat onze toekomst zal gaan beheren als we deel uit blijven maken van het huidige systeem.
Hallo allemaal.
Mijn naam is jan willem koert en we hebben vorig jaar een vrachtwagen gekocht en die omgebouwd naar camper.
In het hele ding heb ik systemen gebouwd waaronder zonnepanelen en accu’s en omvormer (naar 230v) en dit hele systeem kan ik monitoren en zelfs al zet ik alles aan lampen,vloerverwarming,koelkast en ga zo maar door geeft mijn systeem nog steeds ONEINDIG aan hoe cool is dat koken en douchen doen wij op lpg (lekker voordelig) water daar hebben we 110 liter van dus dat gaat ook mooi. Maar nu komt het een vriend van mij bouwt huizen van zee containers. Nu zijn we bezig om een container woning te ontwikkelen die dus offgrid kan. Ik kom hier zeker op terug hier.
Leuke site en heerlijk leesvoer.