Off-grid wonen in Nederland

Zoals je misschien weet woon ik op dit moment in een camper. Helemaal off-grid. Mét man en kind. En hoewel het soms best een geregel is, en we soms opeens zonder gas of water zitten, biedt het ons ook enorm veel vrijheid.

Hoe we dat precies doen?

Elektriciteit wekken we op via een zonnepaneel op ons dak. We slaan de zonne-energie op in twee accu’s. Gas kopen we in flessen. Dat gebruiken we om te koken, en heel af en toe voor de kachel. Water kopen we in grote flessen of we vullen onze 150 liter watertank. Het chemische toilet kunnen we legen op daarvoor aangewezen plekken. En het internet bereikt mijn laptop via een mobiele hotspot.

En het werkt echt goed zo! We leven nu natuurlijk wel onder de Spaanse zon, waardoor het stroom-opwek-gedeelte bijna nooit een probleem is. Maar verder hadden we net zo goed ergens in een Noord-Hollands weiland kunnen staan. Wat het off-grid gedeelte betreft.

Maar kun je eigenlijk wel off-grid wonen in Nederland? Wat zijn de mogelijkheden, en wat zijn de regels rondom wonen? En is er eigenlijk wel genoeg zon?

Off-grid wonen in Nederland, kan dat?

Om meteen maar antwoord te geven: ja, dat kan! Maar eenvoudig is het niet. Woningen mogen namelijk op dit moment niet gebouwd worden zonder aansluitingen. En zomaar in een hutje op de hei gaan wonen mag ook niet. Of in een camper wonen, mag ook niet. Officieel. Want je kúnt natuurlijk wel prima in een camper wonen. Of in een hutje. Helemaal off-grid. Maar dat is een ander verhaal 🙂

Wat is off-grid wonen eigenlijk precies?

Off-grid wonen betekent dat je woning niet is aangesloten op de basisvoorzieningen elektriciteit, gas, water en riool. Soms betekent het ook dat er geen telefoonaansluiting en/of internetaansluiting is. Hierdoor ben je volledig onafhankelijk.

Waarom zou iemand off-grid willen wonen?

Het gevoel van vrijheid is wat een hoop mensen aantrekt in off-grid wonen.

Off-grid gaan wonen in Nederland is een optie wanneer je minder rekeningen wilt betalen, duurzamer wilt leven en dus een groter gevoel van vrijheid wilt ervaren. Voor sommige mensen speelt ook mee dat ze hun geld niet naar grote energiemaatschappijen willen sturen. Of niet gevonden willen worden. En, als je rekening houdt met een eventuele apocalyps, is off-grid gaan wonen een uitstekende voorbereiding.

Door off-grid te wonen:

• belast je het milieu minder
• ben je goedkoper uit (mits je je verbruik er ook op aanpast)
• ervaar je meer vrijheid – geen contracten, geen verplichtingen

Kan iedereen zomaar off-grid gaan wonen?

Als je in een gewoon huis woont, een appartement of een rijtjeshuis, dan lijkt het me vrij lastig om helemaal off-grid te gaan. De nuts aansluitingen heb je sowieso. En om nou je gaskraan dicht te draaien en gasflessen te gaan halen.. Lijkt me niet handig. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat het niet kan he, in een appartement! Waar een wil is..

Als je in een huisje op een vakantiepark woont, of in een woonboot, in een tuinhuis, een yurt of een camper (etcetera), dan lijkt het mij wel iets makkelijker.

Wat moet er allemaal veranderen voor je off-grid bent?

• Elektra: je zult een zonnepaneel en accu(‘s) nodig hebben als je van plan bent om stroom te gaan verbruiken. Wij hebben een 160 Watt zonnepaneel en kunnen daarmee 1 laptop en 2 telefoons iedere dag opladen. Vaak hebben we nog meer stroom dan dat en kan ik tijdens het koken ook de staafmixer gebruiken. We hebben we ook iedere avond lampen aan. Maar in Spanje is er over het algemeen veel zon. Als we straks weer in Nederland zijn zal het misschien anders zijn.
• Verwarming: je kunt bijvoorbeeld overgaan op een houtkachel / pelletkachel. Dat vereist wel wat meer moeite dan je cv, maar het is wel stikromantisch. En de warmte die er af komt is niet te evenaren. Zo fijn.
• Koken: je kunt blijven koken op gas en gasflessen kopen, koken op houtgestookt vuur, of op inductie. De laatste optie is natuurlijk een stuk beter voor het milieu.
• Water verwarmen: dat kan met een geiser op gas, of elektrisch. Maar je kunt ook kiezen voor een zonneboiler (YES!).
• Drinkwater: drinkwater kun je natuurlijk kopen, of je kunt regenwater zuiveren om te drinken. Echt, lees hier maar. Of, als je geluk hebt kun je misschien wel een waterput aanleggen.
• Overig water: je kunt regenwater opvangen voor bijvoorbeeld de tuin. En wist je dat je ook je kleding kunt wassen met regenwater? Slim.
• Riolering: dat heb je normaal gesproken voor je toilet en je grijze water (afvalwater). Je toilet kan een compost toilet worden (DOEN!). En als je alleen maar eco middelen gebruikt om mee te wassen (de was, de afwas, en jezelf) en een helofytenfilter gebruikt dan kun je het water hergebruiken, voor de tuin bijvoorbeeld. Hoe dit werkt kan Rainproof veel beter uitleggen dan ik.
• Afval: simpel. Van je groenafval maak je compost. Of je laat je varkentje alles opeten zodat hij compost voor je maakt. Een hoop is her te gebruiken, zoals glazen potten en plastic tassen. Het restafval breng je weg. En het plastic afval gebruik je hiervoor (dit is ZO TOF ik wil dit).
• Je verbruik: je accu(‘s) leveren misschien niet hetzelfde vermogen als een normaal stopcontact. En net zo lang warm douchen met een zonneboiler als met warm water uit een cv ketel, dat lukt ook niet iedere dag. Dus als je off-grid woont moet je soms een beetje zunig an doen 🙂

Regels rondom wonen in Nederland

In Nederland zijn er een hoop regels wat betreft wonen. Die staan opgetekend in het Bouwbesluit (vrij stoffige kost). Zo mag je in ieder geval niet wonen in iets dat niet officieel een woning is. Zelfs een vakantiehuis valt hier al buiten, laat staan een tuinhuis of een camper. Dat is zo vanwege veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid en milieu.

Over het algemeen moet je in ieder geval aangesloten zijn op de Nutsvoorzieningen. Gemeentes zijn zelfs verplicht om voor een rioolaansluiting te zorgen. Je kunt wel aanvragen of ze een uitzondering willen maken. De gemeente moet dan toestemming vragen bij de Provincie, die uiteindelijk bepaalt of je aangesloten wordt of niet. Ook staat in het bouwbesluit dat een woning aangesloten moet zijn op gas en stroom – ook als je daarvan geen gebruik wilt maken.

Hoe kun je wél off-grid wonen in Nederland?

Er zijn wel mogelijkheden. Maar het zijn er niet zo veel. Je moet een beetje willen pionieren, als je in Nederland off-grid wilt wonen! Maar misschien is dat ook juist wel een van de leuke aspecten ervan.

• Tiny house: een Tiny House kun je zo (laten) bouwen dat je er helemaal off-grid in kunt wonen. Dan moet je natuurlijk nog wel een plek vinden om je Tiny House neer te zetten. Op de website van Tiny House Nederland vind je een kaart met locaties waar je mogelijk zou kunnen wonen en welke initiatieven nog in ontwikkeling zijn. Sowieso de moeite waard om deze link even te volgen want ze hebben hun website net vernieuwd en er staat een hoop hele handige info op (en hij is erg mooi geworden)! Tiny Findy is de Funda van de Tiny’s. Hier staan soms ook aangeboden stukjes land op waar je met je Tiny House mag wonen. Die zijn er altijd binnen no time weer af, er is veel vraag naar!
• Camper of caravan: ga (tijdelijk) met een camper of caravan op een seizoensplek van een mooie camping staan! Ook een goede manier om er achter te komen of het echt bij je past, dat hele off-grid wonen. Of ga reizen! Check voor inspiratie onze Instagram, waar ik over onze camperreis schrijf.
• Huur een plekje bij een boer: Als je een plek zoekt voor je off-grid woning / camper / yurt / whatever, dan kun je bij boeren aankloppen die veel land hebben. Wie weet willen ze je er wel bij hebben!
• Pas stap voor stap je huis aan: dit is misschien makkelijker te realiseren als je een eigen woning hebt, en geen huurhuis. Maar ook bij een huurhuis zijn er opties. Wie weet vindt je huurbaas het wel een goed idee om zonnepanelen te plaatsen of regenwater op te gaan vangen voor het toilet.
• Bouw een nieuw huis: en integreer alle off-grid opties die je maar wilt. Deze mensen in Groningen deden het ook!

Weet jij nog meer mogelijkheden om off-grid te wonen in Nederland? Laat het me weten (dat kan hieronder), dan neem ik ze op in deze lijst!

Hoe ik off-grid wonen voor me zie

Ik zou na ons camperavontuur graag wonen in een huisje op een groot stuk grond. Of in een yurt, dat lijkt me ook heel cool. Of een omgebouwde oude schoolbus.

Mijn voorkeur zou uitgaan naar deels off-grid wonen, als dat huisje in Nederland staat. (Misschien telt dat niet, en ben je of wél off the grid, óf niet off the grid. En bestaat ‘deels off-grid niet’. Anyway.)

Dit is hoe ik dat voor me zie:

• Zonnepanelen én een aansluiting op het net
  Zodat we terug kunnen leveren. Dat bespaart een hoop geld in de zomer, en het is fijn voor de donkere maanden. In Nederland wek je in de winter waarschijnlijk niet iedere dag genoeg stroom op. Zelfs als je je leven er op aanpast zal er soms te weinig binnen komen.
• Hout en een zonneboiler
  Ik zou een hout- of pelletkachel in huis nemen voor de warmte. En ik zou wel willen koken op een houtgestookt vuurtje, of een houtgestookte oven. Of inductie. Voor warm water neem ik het liefst een zonneboiler.
• Water uit de kraan
  Na zonder geleefd te hebben kan ik zeggen: stromend water is echt heel, heel fijn. Hoeft niet eens persé warm uit de kraan te komen, als het maar stroomt. Gedoe met jerrycans is prima als je reist, maar in een huisje wil ik niet zonder een werkende kraan. Het liefst komt dat water uit een bron en pompen we dat naar de kraan, maar ik zou ook open staan voor het zuiveren van regenwater. Ben benieuwd of dat lukt. Er is in ieder geval genoeg 😉
• Een riool is niet nodig
  Eén woord: composttoilet. En Ecologisch.
  Ja, dat zijn twee woorden. Als je je grijze water niet vervuilt met chemicaliën en je het zuivert, dan kun je er gewoon je planten mee water geven. En als je nou denkt van COMPOSTTOILET GATVER, houd dan m’n blog in de gaten want ik ga hier zéker iets over schrijven binnenkort. Ben ik namelijk heel enthousiast over. Dus.

Hoe denk jij over off-grid wonen?

Lijkt het je wat om off-grid te wonen? Ik ben heel benieuwd naar je mening hierover, en wat beweegredenen kunnen zijn om het wel/niet te willen. Je kunt hieronder een berichtje achterlaten als je het leuk vindt. Of op Instagram! Leuk om je daar te spreken 🙂